Atmosferimizde birçok farklı bulut türü vardır ve bu türler farklı irtifalarda oluşurlar. Bu yazımızda, yüksek irtifa cirrus, cirrostratus ve cirrocumulus bulutları, orta irtifa stratocumulus ve altocumulus bulutları ve düşük irtifa stratüs, stratus ve nimbostratus bulutları hakkında bilgi vereceğiz. Bunların yanı sıra, sıcak hava nedeniyle yükselen ve gökyüzüne yükselen cumulus, cumulonimbus ve stratocumulus castellanus gibi bulutları da ele alacağız. Her biri farklı bir oluşum sürecine sahiptir ve farklı şekillerde gözlenirler.
Yüksek İrtifa Bulutları
Yüksek irtifada bulunan cirrus bulutları, ince ve sıkışık yapılarıyla kuyruklu yıldıza benzer şekilleriyle dikkat çekerler. Fibratus cirrus bulutları en ince ve sıkışık türlerdir ve ipliksi bulut kümeleri oluştururlar. Uncinus cirrus bulutları ise daha yayılmış ve kıvrık şekilli olanlarıdır.
Cirrostratus bulutları ise yükseklerde genellikle ince bir örtü gibi görülürler ve Güneş veya Ay’ın sönükleşmesine neden olabilirler. Cirrocumulus bulutları ise küçük, yuvarlak ve beyaz bulut kümeleri şeklinde gökyüzünde görülebilirler. Her iki tür de atmosferdeki yüksekliklerine işaret eden “cirro” ön eki ile adlandırılırlar.
Cirrus Bulutları
Cirrus bulutları, yüksek irtifalarda bulunurlar ve sıkışık, ince yapıları ile dikkat çekerler. Genellikle, kuyruklu bir yıldıza benzer şekilleriyle tanınırlar. Bu bulutlar, buz kristallerinden oluşur ve genellikle soğuk hava kütleleri ile ilişkilendirilirler. İnce ve sıkışık yapıları, özellikle gün batımında ve gün doğumunda güzel manzaralar oluşturur.
Fibratus cirrus bulutları, cirrus bulutları arasında en ince ve sıkışık yapıya sahip olan kümelerdir. İpliksi görünümleri nedeniyle isimlerine “fibratus” denir.
Uncinus cirrus bulutları ise cirrus bulutlarının yanlarda daha yayılmış kıvrık şekilli türleridir. Kuyruklu bir yıldıza benzeşen yapıları ile diğer cirrus bulutlarından ayrılırlar.
Genellikle güzel manzaralar oluşturan cirrus bulutları, meteorologlar için de önemlidir. Özellikle hava tahminleri açısından yüksek irtifalara yerleştirilen atmosferik buhar analizörleri ve meteorolojik uydular tarafından takip edilirler.
Fibratus Cirrus Bulutları
Fibratus Cirrus Bulutları, cirrus bulutlarının en ince ve sıkışık türleri arasında yer almaktadır. İşlek bir trafik alanında, bir grup ince iplik gibi görünebilirler. Bu bulut türü, atmosferdeki düşük nem seviyelerinde oluşur ve genellikle soğuk hava kütleleri ile ilişkilidir. Fibratus Cirrus Bulutları, zaman zaman diğer cirrus bulutlarına bağlı olarak da görülebilir. Bu bulut türü, havacılıkta sık sık kullanılan cirrus bulutlarıdır ve pilotlar tarafından özellikle dikkatle gözlemlenirler. Fibratus Cirrus Bulutları, diğer cirrus bulutlarına göre daha az yaygın olsa da atmosferin ilginç durumlarından biridir.
ipliksi
Cirrus bulutların en ince ve sıkışık türlerinden biri olan ipliksi cirrus bulutları, atmosferde yüksek irtifalarda oluşur. Bazı durumlarda özellikle güneşin batış ve doğuş saatlerinde, gökyüzü muhteşem bir şekilde pembe ve mor renklere bürünebilir. Bu nedenle ipliksi cirrus bulutları bazen güzel hava göstergesiolarak bilinir. İnce ipliksi yapıları, genellikle diğer bulut türleri tarafından takip edilirler ve olumlu hava koşullarınınhabercisi sayılırlar.
Bununla birlikte, ipliksi cirrus bulutlarının çoklu ve yoğun hale gelmesi, fırtınalı hava koşullarınınhabercisi olabilir. Bu bulutların oluşumu, yüksek irtifalarda oluşan birçok farklı faktöre bağlıdır, ancak genellikle, yüksek nem ve soğuk sıcaklıkların birleşimi ile gerçekleşir.
Bu tür ipliksi cirrus bulutları genellikle gün boyunca mevcut olabilirler, ancak özellikle güneşin doğumundan önce, alacakaranlıkta ve güneşin batışından hemen önce, son derece görkemli bir gökyüzü manzarası sunarlar.
bulut kümeleri.
Cirrocumulus bulutları, gökyüzünde küçük, beyaz, yuvarlak veya değişik şekilli bulut kümeleri olarak görülebilirler. Bu bulutlar, yüksek irtifada yer alırlar ve bazen önceki türler ile karışabilirler. Aynı zamanda ‘baloncu bulutlar’ olarak da adlandırılırlar. Cirrocumulus bulutlarının genellikle hava durumu ile ilgili bir işlevi yoktur. Stratocumulus bulutları, genselde gri renkte ve daha yoğun olarak yer alırlar. Bu bulutlar, orta irtifada yer almaktadırlar ve sıklıkla düşük rüzgar hızı alan bölgelerde görülürler. Stratocumulus castellanus, sütunlu bir yapıya sahiptir ve bu nedenle kaleye benzer. Bu bulutlar bazen hafif yağışlara yol açabilirler.
Uncinus Cirrus Bulutları
Uncinus cirrus bulutları, yüksek irtifada oluşan cirrus bulutlarının bir türüdür. Bunlar, cirrus bulutlarından daha fazla yayılmış ve daha kıvrık bir şekle sahip bulutlardır. Özellikle yanlarda yoğunlaşan ve volkanik küller ve kumlu fırtınalar gibi faktörler etkisiyle oluşan bu bulutlar, uzunluğu 50-100 km’ye kadar uzayabilen kıvrımlı yapılarıyla dikkat çekmektedir.
Uncinus cirrus bulutlarının oluşumu, havanın yükselmesi ve soğuması sonucu gerçekleşmektedir. Havada yoğunlaşan buz kristalleri, rüzgar etkisiyle yanlara doğru hareket ederek bulutların kıvrımlı şekillerini oluşturur. Bu bulutlar genellikle güneş battıktan sonra veya doğduktan önce belirgin bir şekilde görülür.
Cirrostratus Bulutları
Cirrostratus bulutları, yükseklerde oluşan ince bulutlar olarak bilinirler. Genellikle bir örtü gibi gökyüzünü kaplarlar ve Güneş veya Ay’ın sönükleşmesine neden olabilirler. Bu görünümüne rağmen, bu bulutların hava koşullarında önemli bir rolü vardır. Sıcak hava akımlarının yükselmesini ve soğumasını tetikleyen süreçlerde görev alırlar. Ayrıca, önümüzdeki birkaç saat içinde belirli hava koşullarının oluşacağına dair bir işaret olarak da kullanılabilirler. Cirrostratus bulutları, diğer yüksek irtifa bulutlarına nazaran daha yaygın görülürler ve genellikle hava seyahatlerinde pilotlar tarafından da takip edilirler.
Cirrocumulus Bulutları
Cirrocumulus bulutları, genellikle beyaz, küçük ve yuvarlak bulut kümeleri olarak gökyüzünde görülebilirler. Aynı zamanda, farklı şekillerde de oluşabilirler ve desenlerini karşılaştırarak tanımlayabilirsiniz. Genellikle güneşin etrafında halka şeklinde bir oluşumla da karşılaşılabilirler.
Bu bulutlar, yüksek irtifada, yaklaşık 6.000-12.000 metreye kadar yer alırlar ve cirrostratus ile beraber görülebilirler. Hafif yağmur veya kar yağışına neden olabilirler ancak genellikle zararsızdırlar.
Bu bulutların en önemli özelliği, zaman içinde şekillerinin değişmesidir. Hızla hareket eden rüzgarlar nedeniyle bulutlar, farklı şekiller ve desenler alabilirler. Bununla birlikte, bu hareketlilik bulutların şaşırtıcı, güzel ve eşsiz görünmesini sağlayabilir.
Orta İrtifa Bulutları
Orta irtifa bulutları, yeryüzünden yaklaşık 2-6 km yüksekliğe kadar uzanabilen bulutlardır. En çok görülen türleri, yoğun gri renkli stratocumulus ve altocumulus bulutlarıdır. Stratocumulus, yatay şekilde geniş alanlarda yayılan ve hafif kırışık görünüme sahip yaprak benzeri şekilleri olan bir bulut kümesidir. Altocumulus ise daha küçük, beyaz ve yuvarlak veya farklı şekillerde bulut kümeleridir. Ortak özellikleri, genellikle yoğunluğu ve kalınlığı ile fark edilir olmalarıdır.
Stratocumulus ve altocumulus bulutları, birçok farklı bakış açısından gözlemlenebilir. Dikey ışık huzmeleri, bu bulutlardaki kabarcıkların yüzeyinde hoş bir ışıltı yaratabilir. Hava hareketleri, bu bulutların şekillerini ve konumlarını değiştirebilir. Ayrıca, bazen stratocumulus bulutlarının altındaki yere yakın yüzeylerde buz kristalleri oluşabilir, bu da buzlu yüzeylerin kayganlaşmasına neden olabilir.
Stratocumulus Bulutları
Stratocumulus bulutları, belirgin yaprak benzeri şekilleriyle orta irtifada geniş alanlarda yayılan bulut kümeleridir. Bu bulutlar, çoğunlukla beyaz veya gri renklidir ve genellikle günbatımından önce veya sonra gökyüzüne görülebilirler. İnce tabakalar halinde bulunan stratocumulus bulutları, bazen güneşin şiddetini azaltarak hafif bir gölge yaratırlar ve bu sayede çarpıcı fotoğraflar elde edilebilir. Ayrıca, stratocumulus bulutları, devasa alçak uçaklar tarafından geçilirken bazen hayret verici manzaralar oluştururlar.
Altocumulus Bulutları
Altocumulus bulutları, orta irtifa bulutları arasında yer alır ve daha küçük cumulus bulutların küçük, pofuduk toplara dönüşmüş hali olarak bilinirler. Çoğunlukla beyaz renkli olmakla birlikte bazen mavi veya gri olarak da görülebilirler. Bulut kümeleri genellikle birbirine bağlı küçük yuvarlak veya yarım daire şeklindeki toplar halinde gökyüzünde yer alırlar. Bu bulutlar sıcak ve nemli hava kütleleri tarafından oluşturulurlar ve güneşin enerjisiyle ısıtılmış yüzeylerin üzerinde yoğunlaşan hava nedeniyle oluşurlar. Altocumulus bulutları fırtınanın öncüleri olabilir ve hava koşullarının değişmesiyle birlikte daha büyük fırtınalara dönüşebilirler.
Düşük İrtifa Bulutları
Düşük irtifa bulutları, genellikle yüzeye yakın bölgede oluşan bulutlardır. Üç farklı türü vardır: stratüs, stratus ve nimbostratus.
Stratüs, düz ve gri bir örtü gibi görünen yere yakın bulutlardır. Stratus, stratüs ile genellikle karıştırılan, yine yatay bir tabaka şeklinde olan bulutlardır.
Nimbostratus bulutları ise kalın, karanlık ve yoğun yağmur yağdıran bulutlardır. Yere temas etmeleri nedeniyle sis ve pus şeklinde de görünebilirler.
Bu tür bulutların oluşumu genellikle soğuk, nemli hava kütlelerinin yere yakın bölgede sıkışması sonucu oluşur. Günün erken saatlerinde sıklıkla görülen bu bulutlar, gün ilerledikçe yükseklerde kaybolur.
Bu bulutlarla hava durumu tahmini yapmak mümkündür. Eğer stratüs ve stratus bulutları hava sıcaklığındaki düşüşle eşzamanlı olarak görülüyorsa, yağmur veya kar yağışı beklenebilir. Nemli ve sıcak havanın karşılaşması sonucu oluşan nimbostratus bulutları ise şiddetli yağışlara neden olabilirler.
Stratus Bulutları
Stratus bulutları genellikle yoğun, gri bir örtü gibi görünürler. Bu nedenle bazen battaniye ya da örtü bulutları olarak da adlandırılırlar. Yer hizasında ya da birkaç kilometre yükseklikte bulunabilirler.
Bu tür bulutlar genellikle açık havalarda, yavaş yavaş oluşan bir frontun (havanın değişmesine neden olan hava kütlelerinin kesişmesi) habercisi olarak ortaya çıkarlar. Stratus bulutları da iki türe ayrılır: yere temas eden stratüs ve yere temas etmeyen stratus.
| Stratüs | Stratus |
|---|---|
| Yer ile temas ederler | Yere temas etmezler |
| Yavaş hareket ederler | Hızlı hareket edebilirler |
| Ağır yağmur ve kar yağışına neden olabililer | Sadece hafif kar yağışına neden olabilirler |
Stratüs bulutları, havada yoğun bir sis tabakası oluştuğunda da görülebilirler. Stratus bulutları, özellikle ıslak zeminde, ışık yansıtması nedeniyle fark edilmesi zor olan bulutlardır.
Nimbostratus Bulutları
Nimbostratus bulutları düşük irtifalarda oluşur ve genellikle kalın, karanlık ve yoğun bir şekle sahiptir. Bu nedenle güneşi engelleyerek karanlık bir ortam oluşmasına neden olur. Bu bulut türleri genellikle yağmur yağışı ile ilişkilendirilirler ve yağmur mevsiminde daha sık görülürler. Nimbostratus bulutları, genellikle stratocumulus ve stratus bulutlarından daha yoğun ve kalındır. Bu nedenle, bir nimbostratus bulutunun bir yağmur sağanaklarına neden olması oldukça olasıdır.
Gökyüzüne Yükselen Bulutlar
Gökyüzüne yükselen bulutlar, sıcak hava nedeniyle yükselen üç ana bulut türünden oluşur. Cumulus bulutları, beyaz pamuk şekerine benzer ve sıcak hava nedeniyle yukarı doğru yükselirler. Cumulus bulutları genellikle hızla büyür ve sonunda yağmur yağdığında dağılır. Cumulonimbus bulutları, büyük, karanlık ve kule şeklindeki bulutlardır ve genellikle yoğun yağmur, rüzgar, yıldırım ve hatta hortumlar ile ilişkilendirilir. Stratocumulus Castellanus bulutları ise orta irtifa bulutlarıdır ve sütunlu ve belirgin görünümünden dolayıkaleye benzer şekilde adlandırılırlar. Bu tür bulutlar, herhangi bir yağışa neden olmazlar, ancak şiddetli hava koşullarının habercisi olabilirler.
Cumulus Bulutları
Sıcak hava nedeniyle yukarı doğru yükselen beyaz pamuk şekerine benzer bulutlardan bahsediyoruz. İsimleri Latince’de küçük kümeler anlamına gelir ve genellikle açık, güneşli günlerde görülürler. Cumulus bulutları herhangi bir yağışa neden olmazlar, ancak bazen su buharının yoğunlaştığı ve buharın üstündeki hava akımının yukarı doğru yükselttiği gösteren bir işarettirler. Cumulus bulutları, gökyüzünde yükselen sütunlara benzer şekilleriyle tanınırlar ve bazen farklı şekillerde düzenlenebilirler. Bu bulutlar, fotoğrafçılar için harika bir konudur ve gökyüzüne ekledikleri güzellik ile herkesin dikkatini çekerler.
Cumulonimbus Bulutları
Cumulonimbus bulutları, gökyüzündeki en gösterişli ve dağınık görünümlü bulut türleri arasındadır. Kabarık şekilleri ve karanlık gri renkleri ile diğer bulutların üstünde belirgin bir biçimde görülebilirler. Bu güçlü bulutlar, sıcak ve soğuk hava kütlelerinin kesiştiği noktalarda oluşur ve genellikle yoğun yağmur, dolu, şimşekler ve hortumlar ile ilişkilendirilirler.
Cumulonimbus bulutları, nadiren tek başına oluşur ve daha çok birkaç küçük cumulus bulutunun birleşmesiyle ortaya çıkarlar. Büyük boyutları ve yüksek irtifalarda bulunmaları nedeniyle, uçak seyahatlerinde de olumsuz etkileri olabilirler.
| Özellikleri | Açıklama |
|---|---|
| Karşılaştıkları en yüksek irtifa | 15km ve daha yukarıda |
| Bulut yapısı | Yukarı doğru kabaran küme ya da kule şeklinde bulutlar |
| Yağış | Yoğun yağmur, dolu, şimşekler, hortumlar |
Stratocumulus Castellanus Bulutları
Stratocumulus Castellanus Bulutları, Orta irtifa bulutlarıdır ve stratocumulus bulutunun sütunlu ve belirgin görünümünden dolayı kaleye benzer şekilde adlandırılırlar. Bu bulutlar, yükseklikleri yaklaşık 2-4 km arasındadır. Stratocumulus Castellanus Bulutları, stratocumulus işaretlerinin görüldüğü orta irtifalarda oluşurlar ve sıkı ve farklı yüksekliklerdeki sütunlar şeklinde görülebilirler. Bulutlar, genellikle stabildir ve yaklaşık 500-1000 metre uzunluktadır. Bazı durumlarda stratocumulus castellanus bulutları yağmur getirebilirler, ancak genellikle zararsızdırlar.
kale
Kale, gökyüzündeki bulutların türlerinden olan stratocumulus castellanus bulutlarına benzerliği nedeniyle adlandırılmıştır. Bu bulutlar, stratocumulus bulutlarının sütunlu ve belirgin görünümüyle dikkat çekerler. Bu bulut türü genellikle 1 ila 2 km yüksekliklerde görülür ve yüksekliği 6 km’ye kadar çıkabilir. Kale bulutları genellikle gökyüzünde diğer bulut türleriyle karışık olarak görülür. Stratocumulus castellanus bulutları genellikle önceden gök gürültülü fırtına veya sağanak yağışın habercisidir. Bu nedenle, meteorologlar bu bulutların ortaya çıkmasını dikkatle takip ederler.
ye benzer şekilde adlandırılırlar.
Stratocumulus castellanus bulutları, sütunlu ve belirgin bir görünüme sahip olduklarından dolayı kaleye benzer şekilde adlandırılırlar. Bu bulut türü, orta irtifada bulunur ve diğer stratocumulus bulutlarından ayrılan sütunlu şekilleri nedeniyle farklıdırlar. Bu bulutların hava şartlarına göre değişen şekilleri vardır ve bazen uçan şato gibi görünebilirler. Ayrıca stratocumulus castellanus bulutları, diğer stratocumulus türleri gibi yağmur yağdırmazlar, ancak bazen cumulus veya cumulonimbus bulutlarının öncüsü olabilirler.
